เรียนรู้เรื่องศาสนาจากปัญหาข้องใจ(ตอนที่ 6) “มงคลในแบบกับมงคลนอกแบบ” คืออะไร?
เรียนรู้เรื่องศาสนาจากปัญหาข้องใจ(ตอนที่ 6)
“มงคลในแบบกับมงคลนอกแบบ” คืออะไร?
 |
ที่มา: https://goo.gl/sh82ar
|
ถาม: มงคล คืออะไร เคยได้ยินเขาว่า “มงคลในแบบกับมงคลนอกแบบ” หมายความว่าอย่างไร และมงคล เช่น ด้ายมงคล ซึ่งสวมเวลาแต่งงาน เป็นต้น มีอิทธิพลต่อมนุษย์ได้จริงหรือ
ตอบ: คำว่า มงคล เราได้ยินได้ฟังกันมาตั้งแต่โบราณแล้ว จนไม่คิดอยากจะแปลกันว่าหมายถึงอะไร เพราะชินหู คำนี้เป็นภาษาบาลี เป็นภาษาแขก แต่เรานำมาพูดมาเขียนกันจนชินแล้วอย่างว่า เลยกลายเป็นภาษาไทยมานานแล้วด้วย
มงคล แปลอย่างภาษาชาวบ้านฟังกันรู้เรื่องว่า “เหตุให้ถึงความเจริญ” หรือ “สิ่งที่สามารถนำความสุขความเจริญให้แก่ชีวิตมนุษย์” คราวนี้ก็มาถึงปัญหาต่อไปว่า ก็เหตุหรือสิ่งนั้นคืออะไรล่ะ ก็ต้องแจงกันมากหน่อยอีกข้อหนึ่ง
คือทุกคนทั้งผู้ถามและผู้ตอบ ต่างก็ต้องการความสุขความเจริญด้วยกันทั้งนั้นแหละ ไม่มีพิเศษยกเว้นใครทั้งสิ้น ข้อนี้ไม่มีใครปฏิเสธเมื่อต้องการความสุขความเจริญก็ต้องแสวงหากัน ตอนแสวงหานี่แหละเริ่มผิดแผกกันไป ต่างคนต่างคิด ต่างคนต่างหา ต่างคนต่างไป ไม่ดำเนินไปตามทางเดียวกันทั้งหมด
หลายคนคิดว่า ความสุขความเจริญจะมีได้ ต้องขยันทำมาหากินเก็บหอมรอบริบไว้ เงินทองทรัพย์สมบัติจึงจะมีพอกินพอใช้ให้เป็นสุข ให้เจริญได้ จึงต่างคนต่างก็แสวงหาทรัพย์สินเงินทองกันตามความเชื่อความเข้าใจของตัว ได้สมประสงค์บ้าง ได้ไม่สมประสงค์บ้าง
 | |
|
 | |
หลายคนคิดว่า ต้องมีของดีอยู่ในตัว เช่น ต้องมีลักษณะดี มีอักษรชื่อดี มีสัตว์ดีอยู่ในบ้าน มีว่าน มีต้นไม้ มีเครื่องรางของขลัง มีวัตถุมงคลอยู่ในบ้าน เงินทองจึงจะไหลมาเทมา
|
สิ่งต่างๆ ที่มนุษย์คิดว่าจะบันดาลให้เกิดความสุขความเจริญดังกล่าวมาทั้งหมดนี้แหละชาวโลกสมมติเรียกกันว่า “มงคล”
ทีนี้ก็พอจะได้ความหมายมงคลในแบบกับมงคลนอกแบบได้แล้ว
“มงคลในแบบ” คือ มงคลที่พระพุทธเจ้าได้ทรงสอนไว้จำนวน ๓๘ อย่าง ทั้ง ๓๘ อย่างนี้เท่านั้นจึงจะนำความสุขความเจริญมาให้มนุษย์ได้อย่างแท้จริง
“มงคลนอกแบบ” คือ มงคลที่นอกเหนือไปจาก ๓๘ ประการนั้น ซึ่งได้แก่ มงคลที่ชาวโลกทั่วไปนับถือว่าเป็นของดีดังกล่าวถึงข้างต้น
พูดง่ายๆ อีกทีก็คือ มงคลในแบบเป็นมงคลที่เกิดจากการกระทำด้วยตัวเอง ไม่ใช่เรื่องบันดาลให้เป็นไป หรือด้วยอำนาจของเทพเจ้า ดวงดาวและวัตถุใดๆ ทั้งสิ้น แต่เป็นผลที่เกิดจากอิทธิพลของการลงมือปฏิบัติของมนุษย์ ส่วนมงคลนอกแบบเป็นมงคลที่เกิดจากวัตถุภายนอก จากอำนาจดลบันดาลของเทพเจ้า ดวงดาว หรืออยู่ภายใต้ของโชคเคราะห์ เป็นต้น
“มงคลในแบบ” คือ มงคลที่พระพุทธเจ้าได้ทรงสอนไว้จำนวน ๓๘ อย่าง ทั้ง ๓๘ อย่างนี้เท่านั้นจึงจะนำความสุขความเจริญมาให้มนุษย์ได้อย่างแท้จริง
“มงคลนอกแบบ” คือ มงคลที่นอกเหนือไปจาก ๓๘ ประการนั้น ซึ่งได้แก่ มงคลที่ชาวโลกทั่วไปนับถือว่าเป็นของดีดังกล่าวถึงข้างต้น
พูดง่ายๆ อีกทีก็คือ มงคลในแบบเป็นมงคลที่เกิดจากการกระทำด้วยตัวเอง ไม่ใช่เรื่องบันดาลให้เป็นไป หรือด้วยอำนาจของเทพเจ้า ดวงดาวและวัตถุใดๆ ทั้งสิ้น แต่เป็นผลที่เกิดจากอิทธิพลของการลงมือปฏิบัติของมนุษย์ ส่วนมงคลนอกแบบเป็นมงคลที่เกิดจากวัตถุภายนอก จากอำนาจดลบันดาลของเทพเจ้า ดวงดาว หรืออยู่ภายใต้ของโชคเคราะห์ เป็นต้น
มงคลทั้งสองนี้ ในทางพระพุทธศาสนาให้เชื่อมงคลในแบบเท่านั้นเพราะสามารถนำความสุข ความเจริญ นำสมบัติที่มนุษย์ต้องการมาให้ได้ทุกอย่าง นับตั้งแต่มนุษย์สมบัติ สวรรค์สมบัติ และนิพพานสมบัติอันเป็นสมบัติวิเศษสูงสุด มงคลในแบบ ๓๘ ประการนั้น เช่น การไม่คบคนพาล การคบแต่บัณฑิต การบูชาสิ่งที่ควรบูชา การตั้งตนชอบ เป็นต้น จนขั้นสูงสุด คือการทำใจให้หมดจดจากกิเลส ให้มีความเกษม
 | |
|
ส่วนมงคลนอกแบบ ซึ่งได้แก่ วัตถุบางอย่าง เช่น ด้าย อาวุธ ใบไม้บางอย่าง เช่น ใบเงินใบทอง ขนมบางอย่าง เช่น ทองหยิบ ฝอยทอง ถ้วยฟู สัตว์บางชนิด เช่น แมว ช้าง ม้า โค นก รวมไปทั้งอำนาจของเทพเจ้าดวงดาวต่างๆ มงคลนอกแบบเหล่านี้ย่อมเป็นไปไม่ได้ที่จะบันดาลความสุขความเจริญและสมบัติให้แก่มนุษย์ได้ทุกอย่างเหมือนมงคลในแบบ
แต่ชาวโลกยอมรับว่าเป็นมงคลจึงให้ความนับถือกันอยู่ ก็เพราะนำความสบายใจมาให้แก่ผู้เป็นเจ้าของ เช่น ถ้าแต่งงานไม่มีมงคลแฝดสวม คู่บ่าวสาวก็จะไม่สบายใจถือว่าทำไม่ถูกวิธี เมื่อไม่สบายใจก็ทำให้เป็นกังวลอยู่เรื่อย ทำให้จิตใจหวาดระแวงอยู่เสมอ หากมีเรื่องไม่ดีเกิดขึ้นภายหลัง ก็จะโทษทันทีว่าเพราะไม่สวมมงคลแฝด เป็นต้น ซึ่งที่จริงแล้วคนที่สวมมงคลแฝดแต่งงานกลับหย่าร้างกัน มีเรื่องราวก็มาก ส่วนคนไม่ได้สวมแต่อยู่ดีกินดีก็มีถมไป
แต่ยังถือยังทำอยู่ก็เพราะทำเพื่อให้เกิดความสบายใจ คือ ตกในคติที่ว่า ทำดีกว่าไม่ทำ ทำไปแล้วก็ไม่เสียหายอันใด
เรื่องอื่นๆ ก็เช่นกัน ถือกันมาเสียจนเป็นปกติธรรมดา ไม่เป็นของแปลก แต่ถ้าไม่ถือสิกลับเป็นแปลกไป ก็อยู่ในลักษณะเดียวกัน คือ ทำดีกว่าไม่ทำ มีดีกว่าไม่มี เชื่อดีกว่าไม่เชื่อ อะไรทำนองนั้น
 |
| ที่มา: https://goo.gl/5yP96f |
ยังมีอีกมงคลหนึ่งที่ทางศาสนาปฏิเสธว่าเป็นสิ่งไม่ควรถือ คือ มงคลตื่นข่าว
อันมงคลตื่นข่าว ก็คือการเชื่อถืออะไรตามข่าวร่ำลือ ตามที่ได้ยินได้ฟังมา เข้าลักษณะคนหูเบา เชื่ออะไรง่ายๆ เช่น เมื่อเร็วๆ นี้มีสาส์นแห่งการนำโชคลาภระบาดทั่วกรุง คนที่เชื่อก็เกรงกลัว พิมพ์แจกคนโน้นบ้างคนนี้บ้างต่อๆ กันไป คนที่ไม่เชื่อก็เฉยๆ และก็ไม่เห็นจะมีอะไรเกิดขึ้นดังนี้ เป็นต้น นี่เป็นการเชื่อแบบคนหูเบา แบบโง่เขลา ไม่คิดถึงเหตุผล ความเป็นไปได้ ตกอยู่ในความกลัวตาย เขาว่าคนโง่เป็นเหยื่อของคนฉลาดก็เพราะอย่างนี้เอง ไม่ได้ใช้สติปัญญาพิจารณาไตร่ตรองดูเหตุผลเสียก่อน ว่าเป็นได้หรือไม่ได้
นี่แหละหนอ อิทธิพลมงคลตื่นข่าว ปิดบังปัญญาคนฉลาดๆ ก็ได้ทำให้ตบอดตามัวก็ได้ และทำให้ล่มจมกันมาไม่รู้เท่าไหร่แล้ว ยังไม่เข็ดกันอีก
กรรมของมนุษย์แท้ๆ!
ขอบคุณข้อมูล
- หนังสือไขข้อข้องใจ ๒, (จากวารสารมงคลสาร, เมษายน ๒๕๑๙). พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช),๒๕๕๒.หน้า ๒๑ - ๒๔.
- หนังสือไขข้อข้องใจ ๒, (จากวารสารมงคลสาร, เมษายน ๒๕๑๙). พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช),๒๕๕๒.หน้า ๒๑ - ๒๔.
1 ความคิดเห็น: